De clown, de dictator en de komiek

Vandaag precies drie jaar geleden viel Rusland de Oekraïne binnen. Ik herhaal: Rusland viel de Oekraïne binnen. Niet het Oekraïense leger viel Rusland aan. En het bezette ook al niet zijn eigen grondgebied. Het was een onversneden, ordinair en ouderwets gevalletje landjepik, alsof de klok ineens een eeuw werd teruggezet.

Ik benadruk het maar even omdat vorige week de machtigste man ter wereld – ook wel bekend als de clown in het Witte Huis – beweerde dat het de Oekraïne was die deze oorlog is gestart. Om vervolgens in één adem door te stellen dat het de Oekraïne is die de oorlog moet stoppen… De Oekraïense president Volodymyr Zelensky als dictator te betitelen… En voor de VS Oekraïense ’terugbetalingen’ op te eisen die het land leeg zouden plunderen.

The Art of the Deal

Soms vraag je je af wat erger is. Donald Trump’s flagrante ontkenning van elementaire waarheden. Zijn gebrek aan respect voor de internationale rechtsorde. Het idee dat je met mensen en landen om kunt gaan volgens de narcistische logica van The Art of the Deal. Het cynisme en de onverschilligheid van degenen die Trump faciliteren. Of de gewenning waarmee de rest van de wereld hem dreigt te gaan bejegenen.

Ik kijk liever naar de komiek in Kiev. Tien jaar terug speelde hij in de tv-satire Dienaar van het volk een geschiedenisleraar die het tot president schopt. In 2019 won hij de echte presidentsverkiezingen. Toen Poetins troepen op 24 februari 2022 zijn land binnenvielen, werd volop gespeculeerd dat Zelensky de benen zou nemen. Naar verluidt stelde Biden een vliegtuig voor hem beschikbaar.

De kleine Joodse komiek

In plaats daarvan trok de Oekraïense president een camouflage-uniform aan dat hij in de drie jaar erna nog maar zelden voor een burgerkloffie zou verruilen. 85 jaar geleden maakte een andere komiek de schreeuwerige schrokop van zijn tijd belachelijk in The Great Dictator. In 2025 doet Volodymyr Zelensky – volgens een zekere dictator is de Joodse Oekraïner een ‘neonazi’ – hetzelfde, door boven zichzelf uit te stijgen in een strijd op leven en dood.

Op dit moment lijkt hij te beseffen dat een wapenstilstand het maximaal haalbare is. En ook daarin toont hij zich onvergelijkbaar veel grootser dan zijn tegenvoeters die zich vastklampen aan de muren van het Kremlin en het Witte Huis. Het laatste nieuws: Zelensky is bereid af te treden, als dat vrede en veiligheid betekent voor zijn land. Als er niet zoveel geleden was die voorbije drie jaar, zou je er bijna vrolijk van worden: dit contrast tussen de clown, de dictator, en de maar al te moedige komiek.